نفس کشیدن بدون هیچ مشکل، از آن دسته نعمت‌هایی محسوب می‌شود که شاید زیاد به چشم نیاید. برخی از مشکلات و بیماری‌ها باعث اختلالات تنفسی می‌شوند. به این منظور که میزان غلظت اکسیژن در خون را کم می‌کنند. در افرادی که با مشکلات حاد دست‌وپنجه نرم می‌کنند بررسی میزان اکسیژن موجود در خون ضروری است. اگر بلافاصله کمبود اکسیژن خون مشخص شود درمان زودتر انجام می‌شود. پالس اکسیمتر ، در حقیقت دستگاهی است که این کار را برای افراد انجام می‌دهد.
چه زمانی از پالس اکسیمتر استفاده می کنند؟
حتما در اطرافیان خود و یا حتی در فیلم‌ها دیده‌اید که دستگاه پالس اکسیمتر، به بینی یا سرانگشت فرد وصل است. این دستگاه در برخی از مواقع حتما باید مورداستفاده قرار بگیرد تا برای جلوگیری از مشکلات احتمالی، هرلحظه میزان اکسیژن خون را اندازه بگیرند. پزشکان از این دستگاه برای شرایط متفاوتی استفاده می‌کنند، اما به‌طورکلی مواقع مهم استفاده از دستگاه پالس اکسیمتر، عبارت‌اند از:
- هنگام مشکلات ریوی و برای بررسی عملکرد داروهای ریه
- در حین عمل جراحی و پس از انجام آن به دلیل استفاده از داروهای بیهوشی و تسکین‌دهنده‌ها
- در مواقع ایجاد مشکلات تنفسی برای تعیین ضرورت استفاده از دستگاه ونتیلاتور
- بررسی مشکلات تنفسی در طول خواب
- اطمینان از عملکرد درست دستگاه تنفسی برای انجام فعالیت زیاد
نحوه استفاده و عملکرد دستگاه
در بخش دستگاه پالس اکسیمتر چیست بیان کردیم که این دستگاه برای ارزیابی میزان اکسیژن خون مورداستفاده قرار می‌گیرد. این دستگاه را بر روی انگشت سبابه، شست پا، نوک بینی و نرمه گوش قرار می‌دهند. اما در نوزادان، کف پا یا کف دست یا انگشت شست پا یا دست انتخاب می‌شود. اگر میزان نرمال اکسیژن در خون فرد کمتر از ۹۰ درصد شود زنگ هشدار دستگاه به صدا درمی‌آید.
اگر بخواهیم در مورد نحوه عملکرد دستگاه پالس اکسیمتر، توضیح مختصری دهیم باید بگوییم که این دستگاه از یک سنسور نوری کمک می‌گیرد. درواقع در یک‌طرف دو LED به‌عنوان فرستنده قرارگرفته‌اند که 2 موج نور قرمز و مادون‌قرمز را منتشر می‌کنند. با جذب این نورها توسط هموگلوبین و اکسیژن خون، این دستگاه میزان اکسیژن خون را نمایش می‌دهد.
به این موضوع دقت کنید که در صورت استفاده از نوع انگشتی آن ابتدا ناخن را از هرگونه آلودگی مانند لاک ناخن پاک‌کنید. اختلالات عروقی، فشارخون بالا یا پایین، دمای غیرعادی بافت، مستقیم تابیدن نور خورشید به پروب، سفت بستن پانسمان و محکم قرار دادن پروب بر روی عضو و آنمی بودن فرد می‌توانند بر عملکرد دستگاه پالس اکسیمتر اثر منفی بگذارند.
هدف استفاده از پالس اکسیمتر چیست؟
هدف از پالس اکسیمتری بررسی عملکرد درست قلب در پمپاژ اکسیژن به نقاط مختلف بدن است. این دستگاه ممکن است برای نظارت بر سلامت افراد (با هر نوع بیماری که می‌تواند بر سطح اکسیژن خون تأثیر بگذارد)، به‌ویژه در بستری بیماران در بیمارستان استفاده شود.
برخی از این شرایط و بیماری‌ها عبارت‌اند از:
- بیماری انسدادی مزمن ریوی (COPD)
- آسم
- ذات‌الریه
- سرطان ریه
- کم‌خونی
- حمله قلبی یا نارسایی قلبی
- نقص مادرزادی قلب
تعدادی از موارد استفاده متداول از پالس اکسیمتری هم در زیر آمده است، از جمله:
- برای ارزیابی میزان عملکرد یک داروی جدید تنفسی
- برای ارزیابی اینکه آیا کسی به تنفس کمکی نیاز دارد یا خیر.
- برای نظارت بر سطح اکسیژن در حین یا بعد از عمل جراحی که بیمار به آرام‌بخش نیاز دارد.
- برای تعیین میزان مؤثر بودن اکسیژن درمانی، به‌ویژه هنگامی که درمان تازه شروع شده است.
- برای ارزیابی توانایی فرد و تحمل شرایط وقتی که فعالیت بدنی افزایش می‌یابد.
- برای ارزیابی کسی که در هنگام خواب تنفسش برای چند لحظه متوقف می‌شود (مانند موارد آپنه خواب).